در بسیاری از ادوار تاریخ ایران روحانیون محور اصلی بسیاری از تحولات فکری و سیاسی بوده اند. دلیل اهمیت روحانیون در ایران را می توان در خصوصیت دین باوری مردم جستجو کرد. این خصوصیت در تاریخ چندقرن اخیر از تعلیمات تشیع و قداست بخشی به روحانیت نشأت گرفته و باعث شده است که اکثر مردم مسلمان شیعه مذهب، در تمامی مسایل از آن ها پیروی کنند. به همین دلیل است که بین دو جناح حاکم یعنی حکومت و روحانیت همواره بر سر قدرت و نفوذ در بین مردم یک مبارزه‌ی پنهانی و آرام وجود داشته است. بسیاری از پادشاهان به منظور رسیدن به اهداف خود سعی کرده اند روابط مسالمت آمیزی با مراجع بزرگ و علما داشته باشند و موقعیت خود را به خطر نیاندازند. شاهزاده مسعودمیرزا ملقب به ظل‌السلطان (پسر ارشد ناصرالدین‌شاه) نیز از این قاعده مستثنا نبوده و از همان ابتدای حکومتش در شهر اصفهان مجبور شده که سیاست مشخصی را در برابر علما به کار گیرد. اصفهان در آن دوره مرکز عمده‌ی تجمع علمای ایران بوده و مهمترین علمای ایران در آنجا سکونت داشته اند. مراکز تجمع علما و روحانیون حوزه های دینی می باشد و حوزه‌ی دینی (علمیه) اصفهان در زمان ظل‌السلطان از حوزه های مهم و فعال بوده است؛ هرچند که این حوزه به پای حوزه‌ی نجف نمی رسیده ولی به دلیل استقرار در مرکز ایران نفوذ زیادی داشته و در مسائل سیاسی، سریع تر و فعال تر از حوزه‌ی نجف وارد عمل می شد. شیوه ظل‌السلطان در برخورد با علما در اصفهان بسیار سخت تر از کار پدرش در تهران بود، چرا که اصفهان هم مرکز تشیع شناخته می شد و هم روحانیون بسیار قدرتمندی داشت که تقابل با آن ها کار پیچیده و حساسی به حساب می آمد. شاهزاده به شیوه ای رفتار می کرد که نه خود را با علما درگیر کند و نه در برابر آن ها تسلیم شود و در ارتباط با آن ها تنها به فکر تأمین و حفظ منافع خودش بود. شاهزاده با سیاستی که اعمال می کرد هرگاه با علما دچار مشکل می شد از پدرش کمک می خواست و برای تنبیه آن ها از تهران اقدام می کرد و پس از اینکه چند ماهی از تبعید آن ها می گذشت خود واسطه شده و آن ها را آزاد می کرد، دوباره به اصفهان می آورد و به این ترتیب نفوذ خود را بین آن ها وسعت می داد.
در این پژوهش در ابتدا پیشینه‌ی روحانیت، مکاتب و خاندان های معروف روحانی اصفهان آورده شده و در ادامه بر اساس زندگی نامه‌ی شاهزاده ظل‌السلطان همزمان به بررسی ارتباط او با علما و حوادث این دوره (که به هر نحوی با روحانیت اصفهان مرتبط بوده) پرداخته شده است.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.