تحليل نشانه شناختي بازنمايي هويت كُردي در سينماي ايران بعد از انقلاب ۱۳۵۷

بحث موردنظر در اين پايان­نامه پرداختن به اين موضوع است كه در فيلم­هاي سينمايي توليد شده توسط کارگردانان ايراني غيرکُرد چگونه تصويري از هويت کُردي، شامل ابعاد اجتماعي، فرهنگي و سياسي زندگي كُردها، به عنوان يكي از اقليت هاي قومي[۱] ايران ارائه مي شود. براي اين منظور شش فيلم بلند سينمايي ايراني كه به موضوع كُردها پرداخته و در آنها عنصر هاي هويتي کُرد مورد بازنمايي[۲] قرار گرفته اند، براي بررسي انتخاب شده اند كه از اين شش فيلم، سه فيلم به ژانر سينماي جنگ و سه فيلم ديگر به ژانر اجتماعي تعلق دارند. بر هر يك از اين فيلم ها دو سطح تحليل نشانه­شناختي  اعمال مي گردد؛ در سطح اول به تحليل رمزگان فيلم­ها بر اساس سه دسته رمز مطرح و تاثيرگذار در بازنمايي از ديدگاه جان فيسک كه بعدا در مبحث نظري به آن خواهم پرداخت، انجام مي شود و درسطح دوم تحليل روايت كه خود شامل دو سطح تحليل ساختار روايي و تحليل تقابل­هاي دودويي است بر روي هر يك از فيلم­ها انجام مي­گيرد. در مرحله بعد، نتايج حاصل از تحليل­هاي  نشانه شناختي بر دو دسته فيلم مورد نظر با هم مقايسه مي شود تا در نهايت تصويري که از طريق فيلم­هاي متعلق به دو ژانر کاملا متفاوت، از هويت كُردي عرضه مي گردد توصيف شده و به بحث گذاشته شود.

ادعاي مطرح در اين پايان­نامه اين است که در درجه اول با توجه به در اقليت بودن قوميت کُرد و نيز به دليل سابقه تاريخي جريان هاي اجتماعي-سياسي کُردي که در راستاي مقاومت در برابر ايدئولوژي و فرهنگ مسلط صورت گرفته­اند انتظار مي­رود که به طور کلي بازنمايي ارائه شده از هويت کُردي در سينماي ايران سوگيرانه، منفي و ايدئولوژيک باشد. در درجه دوم ادعا مي­شود که در آن دسته از توليدات سينمايي که تبعيت بيشتري از ايدئولوژي رسمي و حاکم در ايران دارند، مانند فيلم­هاي ژانر جنگي که مورد حمايت مستقيم يا غيرمستقيم مادي و معنوي دولت قرار مي گيرند[۳]، بازنمايي منفي تري از هويت کُردي ارائه شود. براي اين منظور، در مجموع شش فيلم بلند سينمايي با محوريت موضوعي بازنمايي جامعه کُرد و هويت کُردي در قالب روايتي سينمايي براي تحليل مدنظر قرار مي­گيرند که نيمي از آنها، يعني سه فيلم به فيلم هاي ژانر جنگي تعلق دارد تا با سه فيلم ديگر از سري فيلم هاي ژانر اجتماعي که در رابطه با تبعيت از ايدئولوژي رسمي آزادي بيشتري دارند[۴] از حيث بازنمايي هويت کُردي مورد مقايسه قرار بگيرند. اين دو ادعا در واقع به نوعي فرضيه هاي اين پايان نامه را تشکيل مي دهند.