تجربه اقامتي و تمايل به مهاجرت به شهر تهران

تجربه اقامتي و تمايل به مهاجرت به شهر تهران:بررسي مقايسه‏اي دانشجويان غيرتهراني دانشگاههای تهران، شیراز و مازندران

داشتن تجربه اقامت در يك محيط مي‏تواند يكي از عوامل مؤثر بر تمايل به مهاجرت به آن محيط گردد. مطالعه اين اثر بدون درنظر گرفتن ساير متغيرها امكان‏پذير نيست. بنابراين، با توجه به ساير معين‏كننده‏هاي تمايل (تصميم‏گيري) به مهاجرت و با استفاده از برخي نظريه‏هاي مهاجرت، مدل نظري تحقيق شكل گرفته است. براي ارزيابي مدل و شناخت تأثير تجربه اقامت در تهران بر ميزان تمايل به مهاجرت به اين شهر، دانشجويان غيرتهراني علوم انساني دانشگاههاي تهران، شيراز و مازندران انتخاب شده‏اند. با استفاده از روش پيمايش و نمونه‏گيري تصادفي طبقه‏بندي، تجزيه و تحليل نهائي بر روي ۳۷۱ دانشجو انجام گرفته است.

      در كل ميزان تمايل به مهاجرت به تهران پاسخگويان در سطح پاييني قرار مي‏گيرد. ميزان جاذبه شهر تهران مهمترين متغير تأثيرگذار بر ميزان تمايل به مهاجرت به تهران است. جاذبه شهر تهران با اثر ۵۸۳/۰ تمايل به مهاجرت به تهران را به صورت مستقيم تحت تأثير قرار مي‏دهد. ازنظر پاسخگويان، بيشترين جاذبه شهر تهران احتمال دستيابي به شغل در تهران است. مهمترين عامل تأثيرگذار بر ميزان جاذبه شهر تهران، ميزان دافعه مبدأ (با اثر ۴۰۳/۰) است. دافعه مبدأ از طريق متغير جاذبه شهر تهران بر تمايل به مهاجرت به تهران تأثيرگذار است. بيشترين دافعه محل سكونت پاسخگويان كمبود تسهيلات رفاهي و تفريحي مي‏باشد. ميزان هزينه‏هاي مهاجرت به شهر تهران با اثر (مستقيم) ۲۷۱/۰- دومين متغير تأثيرگذار بر متغير وابسته است. آلودگي هواي تهران مهمترين عامل بازدارنده از مهاجرت احتمالي به تهران مي‏باشد. از ميان چهار متغير وابسته مياني، متغير شبكه مهاجرتي با اثر ۱۲۱/۰ ضعيف‏ترين متغير تأثيرگذار بر ميزان تمايل به مهاجرت به تهران است.

      از متغيرهاي مستقل بيروني، نگرش به مهاجرت با اثر كلي ۲۵۳/۰ مهمترين متغير تأثيرگذار بر ميزان تمايل به مهاجرت به تهران است. متغيرهاي پايگاه اجتماعي‏- اقتصادي و سن اثر مثبت و متغيرهاي قوميت (گيلك، لر و عرب)، محل سكونت (روستا و مركز استان) و ارتباط با خانواده اثر منفي بر تمايل به مهاجرت به تهران دارند. تجربه اقامت در تهران يكي از متغيرهاي عمده تأثيرگذار بر تمايل به مهاجرت به تهران است. در تحليل دو متغيره (آزمون t) رابطه معني‏داري بين تمايل به مهاجرت به تهران و تجربه اقامتي ملاحظه شد، ولي در تحليل چند متغيره (تحليل مسير) رابطه مستقيم دو متغير ياد شده معني‏دار نشده و تجربه اقامتي با اثر كلي ۱۵۵/۰ بطور غيرمستقيم تمايل به مهاجرت به تهران را تحت تأثير قرار داده است. متغيرهاي مدت اقامت، تجربه مهاجرتي، مقطع تحصيلي و وضع فعاليت در تحليل دو متغيره با ميزان تمايل به مهاجرت به تهران رابطه معني‏داري داشته ولي در تحليل چند متغيره معني‏داري خود را از دست داده‏اند. متغيرهاي جنسيت، وضع فعاليت و سطح توسعه يافتگي استان محل سكونت در هيچ كدام از سطوح تحليل رابطه معني‏داري با تمايل به مهاجرت ندارند. با توجه به نتايج تحقيق، نظريه‏هاي محروميت نسبي، اورت‏لي و شبكه را براي تبيين اثر تجربه اقامتي بر تمايل به مهاجرت مي‏توان مناسب دانست.