بررسی و خوانش نقشمایه های آثار بر جای مانده از هزاره سوم حوزه هلیل رود

بررسی و خوانش نقشمایه­های آثار بر جای مانده از هزاره سوم حوزه هلیل­رود با تکیه بر باورهای افسانه­ای منطقه

از آن­جا که زمان زیادی از کشف تمدن نویافته­ی هلیل­رود(جیرفت) نمی­گذرد، پژوهش­های بنیادین و همه جانبه­ی زیادی در این باب صورت نگرفته است. مسأله­ی تحقیق بر روی افسانه­ها و باورهای اساطیری منطقه تازگی دارد. و به تبع آن، ریشه­یابی نقش­مایه­های روی آثار یافت شده از این حوزه در باورها و آیین­ها و افسانه­های بومی، موضوعی است که تاکنون مورد پژوهش قرار نگرفته است.

هدف از تحقیق در این زمینه، علاوه بر کشف ارتباط بین دو مقوله­ی ثابت(تصاویر نقش شده روی آثار) و سیال(یادمان­های زبانی و کلامی)، معرفی بیشتر این تمدن و آثار آن به دانشجویان هنر و همچنین  استفاده از نقوش آن­ها در جهت تصویر­سازی داستان­های رایج بومی است.

به نظر می­رسد باورهایی که موجد این تصاویر بوده از راه­های گوناگون از جمله ادبیات محلی و آیین­ها و باورها، به حیات خود ادامه داده است. و همچنین به نظر می­رسد تصاویر مکشوفه از این ناحیه، هویت خود را از منظر جغرافیای زیستیِ بومی به­دست آورده و این منظر تغییر چندانی نکرده است.

گردآوری داده­های این پژوهش از دو طریق؛ تحقیق میدانی در منطقه مورد پژوهش برای گردآوری و ثبت افسانه­ها و رسومات کهن جاری، و همچنین مطالعات موزه­ای و کتابخانه­ای صورت گرفته است.

آن­چه که از این تحقیق حاصل آمده، به چند بخش موضوعی تقسیم می­شود؛ نخست، از آن­جا که کهن­ترین متون ثبت شده­ی موجود مربوط به آیین زرتشتی است، بررسی ریشه­ی باورها و افسانه­های شفاهی، بیشتر با استناد به این­گونه متون صورت گرفته است. دوم اینکه تعداد آثار در دسترس از این تمدن محدود بوده و اثبات فرضیه­ی انطباق دو مقوله­ی مذکور، نیازمند وجود تمام تصاویر و نقوش می­باشد که با توجه به کمیت حاضر، به نتایجی قابل توجه دست یافته­ایم. سپس به­طور مسلّم، افسانه­های کهن و عقاید اسطوره­ای گذشته در مسیر تاریخ چند هزار ساله دچار تغییرات زیاد شده و اکنون در قالب رسوم و داستان­هایی پراکنده و ادغام­شده به دست ما رسیده­اند.