بررسی شرایط رویشگاهی بادام کوهی در ذخیره گاه جنگلی کلم شهرستان بدره

در اين مطالعه، ذخیره‌گاه بادام کوهي (Amygdalus Arabica Olive) منطقه کلم شهرستان بدره در استان ايلام که يک دخيره گاه تيپيک می‌باشد، مورد بررسي قرار گرفت. ابتدا در منطقه، محدوده ذخیره‌گاه بادامک، شناسايي و پليگون آن به ‌صورت رقومي بسته شد. در داخل محدوده‌‌های مشخص شده شبکه آماربرداري به ابعاد ۲۰۰×۲۰۰ متر به‌ صورت منظم- سیستماتیک تصادفي طراحي و براي اندازه‌گيري درختچه‌ها و از قطعات نمونه دایره‌ای شکل با مساحتي به روش حداقل سطح تعیین گردید. نتایج اندازه گیری مشخصه‌های کمی و کیفی نشان داد که این مشخصه‌ها در حال نوسان بوده و براي بررسي وضعيت خاک رويشگاه مورد مطالعه، برخي مشخصه‌‌های فيزيکي و شيميايي خاک از قبيل بافت خاک، ماده آلي، کربن آلي، اسيديته، نيتروژن کل، وزن مخصوص ظاهري و هدايت الکتريکي (Ec) در مرکز هر قطعه نمونه مورد اندازه­گيري و مطالعه قرار گرفت. مقايسه میانگین‌ها در ارتباط با مشخصه ارتفاع از سطح دريا نشان داد که در ارتفاعات پائين منطقه مورد مطالعه که اکثراً در داخل دره واقع شده بودند (طبقه ارتفاعي ۱۰۰۰-۹۰۰ متر)، تعداد درختچه­ها، تعداد جست­ها و وضعيت شادابي داراي ميانگين بیش‌تري بوده و بالعکس در ارتفاعات بالاتر (طبقه ارتفاعي ۱۲۰۰-۱۱۰۰ متر) ميانگين ارتفاع درختچه­ها و قطر تاج بیش‌تر بوده است. در ارتباط با عامل فيزيوگرافي جهت دامنه نتايج نشان داد که در جهت­‌های شرقي منطقه مورد مطالعه، تعداد درختچه­ها، تعداد جست­ها و ارتفاع و قطر تاج آنها داراي ميانگين بیش‌تري بوده و در جهت­‌های شمالي وضعيت شادابي درختچه­ها نسبت به ديگر جهت‌ها بهتر بوده است. نتايج بررسي خصوصيات کمي و کيفي بادام کوهي در شيب­‌های مختلف نشان داد که در طبقات شيب ۶۰-۴۵ درصد بیش‌‌ترین تعداد درختچه و تعداد جست گروه ديده مي­شود و در مناطق کم شيب از تعداد درختچه کاسته مي­شود. در کلاسه‌‌های شيب ۴۵-۳۰ درصد ارتفاع، قطر تاج و وضعيت شادابي درختچه­‌های بادام کوهي از ميانگين بالاتري برخوردار است.

با توجه به نتايج ضريب همبستگي پيرسون، تعداد درختچه­ها و قطر تاج آنها با ماده آلي خاک در سطح ۵ درصد داراي همبستگي مثبت و معني­دار می‌باشد. همچنين بين تعداد درختچه­ها و تعداد جست گروه­ها با نيتروﮊن کل به ترتيب در سطح احتمال ۱ درصد و ۵ درصد همبستگي مثبت و معني دار وجود دارد. مشخصه­‌های کمي و کيفي درختچه­‌های بادام کوهي با مشخصه­‌های خاک از جمله اسيديته، درصد شن، ماده آلي و نيتروﮊن کل رابطه مثبت و با مشخصه­‌های خاک از جمله درصد رس و سيلت رابطه منفي وجود دارد، هر چند معني دار نمي­باشند.