بررسی تطبیقی دیدگاههای آیتالله معرفت و آیتالله جوادی آملی در مباحثی از علوم قرآنی (اسباب نزول، محکم و متشابه، نسخ)
پژوهش حاضر، به استخراج و تطبیق دیدگاههای علوم قرآنی آیتالله معرفت به عنوان یک دانشمند علوم قرآنی و آیتالله جوادی آملی به عنوان یک مفسر قرآن، در سه بحث اسباب نزول، محکم و متشابه و نسخ میپردازد.
از جمله آراء خاص این دو دانشمند، در بحث اسباب نزول:
آیتالله معرفت، بین سبب نزول و شأن نزول تفاوت قائل است و شأن را أعم از سبب میداند؛ ایشان در جایی بر حجیت گفتار صحابه در تفسیر و اجتهادشان صحه گذاشته و در جای دیگر، تعبد و تسلیم در برابر نظرات ایشان را بدون دلیل میداند. آیتالله جوادی آملی، سبب نزول و شأن نزول را مترادف میداند. ایشان از معدود کسانی است که به بحث پیرامون عدم حجیت روایات غیر معصوم پرداخته و ارزش آنها را در حد نقل تاریخی میداند.
از جمله آراء خاص این دو دانشمند، در بحث محکم و متشابه:
آیتالله معرفت، رابطهی تشابه و ابهام را عموم و خصوص من وجه دانسته و رفع تشابه را با تأویل و رفع ابهام را با تفسیر میداند. ایشان به تشابه شأنی معتقدند، و تشابه را به دو دستهی اصلی و عرضی قابل تقسیم میداند. ایشان، تأویل را همان بطن قرآن دانسته و با توجه به در نظر گرفتن عاطفه بودن «واو» در آیه، راسخان را عالم به تأویل معرفی میکند. از نظر آیتالله جوادی آملی، تشابه نسبی است و لازمهی نزول فرودین آیات به شمار میآید که این صفتِ لازم برای آیات متشابه نیست. از نظر ایشان، تمامی آنچه در حکمت وجود آیات متشابه آمده، ناظر به برکات تشابه است. ایشان، تأویل متشابه را غیر از تأویل کتاب دانسته و تأویل را هم مغایر با تفسیر باطن میداند و با توجه به در نظر گرفتن استینافی بودن «واو» در آیه، راسخان را عالم به تأویل معرفی میکند.
از جمله آراء خاص این دو دانشمند، در بحث نسخ:
آیتالله معرفت، نسخ در شرایع الهی را ظاهری میداند، نه واقعی. ایشان در ابتدا قائل به نسخ حکم در برخی آیات بودند، اما در تألیفات آخر خود، همه را جزء نسخ مشروط دانسته، که این در واقع نسخ نیست، بلکه متناسب با شرایط تغییر میکند. آیتالله جوادی آملی، نسخ مصطلح را مربوط به شریعت و منهاج دانسته و با نفی نسخ در آیات قرآن، بازگشت روح نسخ در قرآن را به تخصیص ازمانی میداند.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.