بررسي جامعه شناختي كليشه‌هاي جنسيتي وساخت خانوادهدر سريال‌هاي تلويزيوني ايراني (سال ۱۳۸۳)
بزرگترين گروهبندي كه در جوامع انساني شكل مي‌گيرد، تقسيم افراد جامعه به دو گروه زن و مرد است.
اين گروهبندي نشأت گرفته از ساختار فيزيولوژي زن و مرد است اما به دنبال خود تفكرات قالبي و كليشه‌هاي جنسيتي را به همراه داشته است. كليشه‌ها در واقع صفاتي هستند كه به تمامي اعضاي يك گروه نسبت داده مي‌شوند بدون آنكه تمايزات ميان اعضاي گروه در نظر گرفته شوند. بدين ترتيب زنان و مردان، هر يك به ديگري صفاتي را نسبت مي‌دهند و آن را مختص همة مردان و يا همة زنان مي‌دانند. كليشه‌ها كه جزئي از تفكرات اعضاي هر جامعه هستند در درون فرهنگ جوامع و به همراه ديگر عناصر فرهنگي، در طي نسل‌هاي متمادي بازتوليد و گاهي آنچنان بنيان استواري مي‌يابند كه جزو ذاتي گروه منتسب به آن صفات تلقي مي‌شوند. در عصر حاضر، رسانه‌ها و از جملة آنها تلويزيون، بخشي از ساختاري هستند كه به بازتوليد فرهنگ جامعه مي‌پردازند.
در اين پژوهش، محقق در صدد برآمده است بدين پرسش پاسخ دهد:
آيا در تلويزيون ايران، كليشه‌هاي جنسيتي برگرفته از فرهنگ سنتي ايراني در حال بازتوليد هستند؟
به منظور پاسخ به اين پرسش كليشه‌هاي جنسيتي در دو بخش كليشه‌هاي شخصيت و كليشه‌هاي نقشهاي جنسيتي مورد توجه قرار گرفته‌اند و به عنوان مكمل تحقيق، نوع خانواده و روابط خانوادگي نيز بررسي شده است. بدين ترتيب دو موضوع اساسي كليشه‌هاي جنسيتي و ساخت خانواده در سريال‌هاي تلويزيوني ايراني (كه از برنامه‌هاي جذاب براي مخاطبان تلويزيون هستند) مورد ارزيابي واقع شده است.
روش به كار رفته در اين پژوهش تحليل محتواي كمي و كيفي را به طور توأمان در بردارد.
در پايان اين نتايج بدست آمده‌است:در ساخت خانواده، نقشهاي جنسيتي سنتي در حال بازتوليد هستند. زنان «كدبانو» و «اهل اندروني» هستند و مردان «اهل بيروني»؛ اما نوع خانوادة به نمايش درآمده در سريال‌هاي تلويزيوني ايراني و همينطور روابط خانوادگي با ساختِ خانوادة سنتي ايراني متفاوت است. نوع خانواده به صورت هسته‌اي و اغلب تك همسر به نمايش درمي‌آيد و تنها صورت قابل قبول سالاري در خانواده، مديريت پدرسالار مهربان و عادل است. از طرفي ميزان مشورت و همفكري در ميان همة اعضاي خانواده در سطح پاييني قرار دارد ( نه فقط در ميان زن و شوهر) و خشونت در روابط اعضاي خانواده ديده مي‌شود اما اين خشونت صرفاً از طرف پدر بر خانواده اعمال نمي‌شود بلكه همة اعضاي خانواده در آن سهيم هستند؛ گرچه در كل، ميزان خشونت در حد بالا قرار ندارد.مجموعاً پنج كليشه شخصيتي سنتي در فرهنگ سنتي ايراني شناسايي شد. زن فريبكار، ناقص‌العقل، بي‌وفا، منفعل و فرودست و مرد صادق، عاقل، وفادار، فعال و فرادست. از ميان اين كليشه‌ها، كليشه‌هاي زن فريبكار و زن منفعل در حال بازتوليد هستند و ناقص‌العقلي به زن منتسب شده و در مجموع زنان فرودست مردان هستند. در مقابل مردان صادق، عاقل، فعال و در مجموع فرادست زن توصيف مي‌شوند. بي‌وفايي كليشه‌اي فراموش شده است كه از گردونه بازتوليد خارج شده است.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.