یکی از جنبههای اجتنابناپذیر شعر، وجه اعتراضی آن است. از زمانی که شاعر با استفاده از احساس، اندیشه و تخیّل خود، شعرسرود، عنصر اعتراض، جزء لاینفک شعر او گشت. این اعتراض در تاریخ شعر فارسی، در قرنها و سبکهای مختلف، ابعاد و روشهای متفاوتی به خود گرفته است. در برههای از تاریخ این سرزمین، در رهگذر کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲، سکوت و خفقان، حکمرانی خود را بر سرزمین ما آغاز میکند، روشنفکران و شاعران منزوی شده و تنها پناهگاه خویش را در سرزمین عشقهای زمینی میجویند و رژیم میکوشد تا جوانان را از سیاست دور کند. در این میانه، ناگهان زنی از راه رسید. زنی که بر خلاف پیشینیانِ خود، بیپروا، به تشریح و بیان احساساتِ زنانهی خود میپرداخت و چون سنّتشکن بود و بیپرده حرف میزد، نامش بر سر زبانها افتاد. فروغ فرخزاد با انتشار پنج مجموعهی شعری، با نامهای اسیر، دیوار، عصیان، تولدی دیگر و ایمان بیاوریم به آغازفصل سرد،یکی از چهرههای برجستهی شعر معاصر ایران است. از این رو حوادث مختلف شخصی، از زمان تولد تا مرگ، به ویژه شکست در ازدواج و دوری از فرزند، طعنهها و سرزنش اطرافیان در واکنش به شعر او و از سویی دیگر فضای ملتهب جامعه، حوادث و اتفاقات سیاسیِ پس از کودتای ۲۸ مرداد و ویژگیهای شخصیّتی فروغ، از او در عرصهی شعر، زنی معترض ساخت. فروغِ معترض، با طی کردن سیر و سلوک فکری و زبانی و با انتشار پنج مجموعهی خویش، ابعاد گوناگون اعتراض را به شیوههای مختلف، بیان میکند. سه مجموعهی نخستین او چون آیینهای است که منعکسکنندهی دغدغههای فردی و اعتراضات شخصیِ زنی تنهاست. شکست در ازدواج، دوری از فرزند، وصف لحظات جانگداز دوری از معشوق، درد غربت، طرد شدن از خانواده، نکوهش خداوند به دلیل ناکامیها و شکست در زندگی فردی، بخصوص در مجموعهی عصیان، از جمله مضامینی هستند که فضای اعتراضی این سه مجموعه را پر کردهاند. زنی بیپروا که در کنار بیان این احساسات، با محکوم کردن مرد، بهعنوان مسبّب اصلی اسارت، بر او میشورد. فروغ در دو مجموعهی پایانی، از منِ شخصی میگذرد و به منِ جهانی میرسد و ابعاد گوناگون اعتراضات اجتماعی و سیاسی را به تصویر میکشد. اعتراض به سکوت روشنفکران و بیتفاوتی مردم، در قبال جامعهی پس از کودتا، انتقاد از بیعدالتی و فقر، به تصویر کشیدن جامعهای با بافت سنتی آمیخته با جهل و خرافات، اعتراض به بی اعتمادی و دروغ، نکوهش زندگی تکراری و مصنوعی در جامعه و در نهایت فریاد بلند تنهایی، یأس و بدبینی، از جمله مضامینی است که فروغ در دو مجموعهی پایانی خویش، با به کار بردن واژهها و اوزان مدرن شعری و با رهایی از قالب چارپاره، به تصویر میکشد. بنابراین پرداختن به مقولهی اعتراض در پهنای ادبیات فارسیِ این سرزمین و عوامل تأثیرگذار بر اشعار اعتراضآمیز فروغ و همچنین بررسی مجموعه آثار فروغ از دیدگاه اعتراضی، به جهت مشخص کردن تحوّل فکری او و در آخر، تشریح ابعاد گوناگون اعتراض در آثار فروغ از جمله موضوعاتی هستند که فصـلهای دوم تا پنجم این پایـان نـامه را به خـود اختصـاص دادهاند.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.