ارزیابی تحمل به شوری ارقام مختلف سورگوم در مرحله گیاهچه‌ای و ارتباط آن با نشانگرهای مولکولیSSR
تنش شوری پس از تنش خشکی، دومین عامل محدود کننده عملکرد گیاهان زراعی در سطح جهانی است. سورگوم بر اساس تقسيم‌‌‌‌‌‌بندي گياهان از نظر تحمل به تنش شوري، در كلاس نيمه‌متحمل قرار می‌گیرد و آستانه تحمل به شوری آن ۹/۴ تا ۸/۶ دسی‌زیمنس بر متر است. در مرحله رویشی و مراحل اولیه زایشی، بسیارحساس بوده در حالی که در دوره گلدهی و مرحله پر شدن دانه به ترتیب کمترین حساسیت را به تنش شوری دارند. به منظور شناسایی ارقام متحمل به شوری در سورگوم (در مرحله گیاهچه‌ای) و یافتن نشانگر مولکولی SSRمرتبط با ویژگی‌های تحمل به شوری، این پژوهش در دو آزمایش جداگانه به شرح زیر انجام شد. آزمایش اول به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با ۳ تکرار اجرا گردید. فاکتور اول شامل تنش شوری در ۴ سطح شاهد (محلول هوگلند)، ۵، ۱۰ و ۲۰ دسی‌زیمنس بر متر و فاکتور دوم شامل ۱۰ ژنوتیپ سورگوم (Sor834، Sor1003، Sor1009، Sor1011، Sor857، Sor808، Sor1006، MTS، LTS و HTS) بودند. ۲۰ روز بعد از اعمال تیمارهای شوری وزن خشک ریشه، وزن خشک برگ، طول ساقه، سطح برگ، محتوای پرولین ، قند محلول، سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم برگ اندازه‌گیری شدند. برهمکنش شوری و ژنوتیپ برای تمامی صفات در سطح ۱ درصد معنی‌دار شد. در شرایط تنش شوری همبستگی فنوتیپی مثبت و معنیداری در سطح احتمال یک درصد بین وزن خشک برگ با میزان پتاسیم وجود داشت. همبستگی ژنتیکی بین کلسیم با پتاسیم برگ منفی و معنی‌دار و با میزان پرولین و قند مثبت و معنی‌دار بود. وزن خشک برگ بیشترین همبستگی ژنتیکی و فنوتیپی مثبت و معنی‌دار را با پتاسیم برگ در شرایط تنش شوری داشت. گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها بر اساس نمودار سه بعدی Yp، Ys و STI ژنوتیپ‌های Sor834، Sor1011، Sor1006 و Sor857 را برای کشت در شرایط شور و غیرشور نشان داد، که با در نظر گرفتن سایر ویژگی‌ها، در مجموع می‌توان ژنوتیپ Sor834 را به عنوان یک ژنوتیپ متحمل به شوری در مرحله گیاهچه‌ای معرفی نمود. نتایج حاصل از شدت تنش نشان داد که صفت نسبت سدیم به پتاسیم با مقدار ۹۶/۰ بیشترین تأثیر را از تنش شوری پذیرفت. در آزمایش دوم از ۱۰ جفت آغازگر ریزماهواره‌ای برای بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های سورگوم استفاده شد. بعد از استخراج DNA و تکثیر قطعات با استفاده از آغازگرهای SSR، نوارهای حاصله امتیازبندی شد. و تجزیه‌های آماری صورت پذیرفت. متوسط محتوای اطلاعات چند شکلی (PIC) برای آغازگرهای مورد ارزیابی برابر ۴۸/۰ بود و میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار برای تمامی آغازگرها به ترتیب ۲۹/۰ و ۳۹/۰ محاسبه شد. تجزیه خوشه‌ای بر اساس داده‌های مولکولی با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و روش UPGMA، ارقام سورگوم را در ۴ گروه اصلی قرار داد. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، دو مولفه اول یعنی PCA1 و PCA2 به ترتیب ۰۸/۵۰ و ۰۸/۱۰ (مجموعاً ۱۵/۶۰%) از واریانس کل را توجیه کردند. یعنی نشانگرهای SSR مورد استفاده دارای توزیع نسبتاً مناسبی در سطح ژنوم بوده‌اند. نتایج حاصل از رگرسیون لجستیک دو تایی حاکی از پیوستگی احتمالی بین الل‌های ALL1-P6 و ALL2-P8 با صفات شاخص تحمل به تنش و وزن خشک برگ بودند، که در صورت تأیید نهایی، می‌توان از آنها برای غربال ژنوتیپ‌های متحمل به شوری بهره جست.
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.