آداب دعا از منظر قرآن و سنّت

ارتباط با خداوند راههای متعددی دارد كه یكی از شاخص ترین آنها دعا می باشد و چنانكه هر امری آداب و شرایط خاص خود را ایجاب می كند ، این موضوع نیز از این قاعده مستثنی نبوده و هدف اصلی این پایان نامه كه با عنوان آداب دعا از منظر قرآن و سنّت می باشد آشنایی با آداب و شرایط دعا و شناساندن شیوه‌ی ارتباط با خدا و ادب رویارویی با پروردگار وهمچنین برخی نكاتی دیگر كه رعایت آنها در تكمیل دعا و نیكو كردن آن نقش اساسی دارند ؛ و بهترین منبع برای آشنایی هر چه بهتر با جزئیات این امر قرآن ، كتاب مقدّس آسمانی و سیره‌ی عملی انبیاء الهی و ائمه اطهار (ع) می باشد . به همین منظور در فصل اول از بررسی جمیع معانی لغوی می‌توان گفت كه دعا به معنی خواندن وندا آمده است و ادب دعا چیزی است كه مردم ادیب آن را فرامی گیرند ، چون آنها را به نیكی ها فرا می خواند و از زشتی بازمی‌دارد و در اصطلاح عبارت است از هیأت زیبا و پسندیده‌ای كه چه از نظر شرع و چه از نظر عقل سزاوار است بر طبق آن داده شود و در ادامه ضمن بررسی واژگان قریب المعنی ، به ادب دعا از دیدگاه قرآن و روایات و بزرگان دین نیز اشاره اجمالی داشته و ارتباط هر یك از آنها را متذكّر شده ایم . در فصل دوم كه با عنوان آداب و شرایط استجابت دعا مطرح است كه رعایت هر یك از عناوین مطرح شده در آنها چه از نظر باطنی نظیر اخلاص و خوف و رجاء توأم با اقرار به گناه و چه از نظر ظاهری مثل مكان (مسجد، كعبه) و در زمان (هنگام اذان و اقامه ،نزول باران ) از اهمیت خاصی برخوردار است .فصل بعدی كه  باعنوان پیامبران الهی و آداب دعا تنظیم یافته به چگونگی و سیره‌ی عملی و نظری انبیاء الهی در كیفیت دعا كردن پرداخته و آدابی نظیر نسبت دادن هرگونه كوتاهی به خود و بذل و بخشایش به خدا، طلب بخشایش به مؤمنین ، تلاش در جهت جلب رحمت الهی و اظهار نهایت درجه فقر و نیاز خویش به رحمت پروردگار را ، مورد تأكید قرار داده است و بالاخره در فصل پایانی كه ادب دعا در محضر خداوند است لزوم پایبندی به جایگاه طرف مقابل دعا و خوش گمانی به قبولی آن و نیز توأم ساختن آن با صدقه و صلوات همراه با طهارت جسمی و روحی و عمومیت دادن به آن و غیره مطرح و از زوایای  متعددی بررسی شده است.